โรคหูน้ำหนวก เป็นโรคที่เราได้ยินกันมานานแล้วว่า สร้างความทรมานให้กับผู้ที่มีอาการของโรคนี้เป็นอย่างมาก
และอาจสร้างความรังเกียจให้กับคนรอบข้างอีกด้วย แต่จุดสำคัญที่ควรรู้ก็คือมักจะมีการเข้าใจผิดกันอย่างมาก
ว่าโรคหูน้ำหนวกเกิดจากการที่น้ำเข้าไปในหูแล้วไม่สามารถเอาออกมาได้ ทั้งที่ความจริงแล้วไม่ได้เป็นอย่างนั้นเลย
เราจึงขอแนะนำให้รู้จักกับ โรคหูน้ำหนวก ในมุมที่อาจไม่เคยรู้มาก่อน เพื่อจะได้ทำความเข้าใจให้ดียิ่งขึ้น
- โรคหูน้ำหนวก คืออะไร
- สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคหูน้ำหนวก
- อาการของโรคหูน้ำหนวก
- วิธีรักษาโรคหูน้ำหนวก
- วิธีป้องกันโรคหูน้ำหนวก
- ทำความรู้จักโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง
- โรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง คืออะไร?
- สาเหตุของโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง
- อาการของโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง
- วิธีรักษาโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง
- วิธีป้องกันโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง
โรคหูน้ำหนวก คืออะไร
โรคหูน้ำหนวก (Otitis Media) เป็นโรคที่เกิดจากการอักเสบของหูชั้นกลาง จนส่งผลให้เกิดการไหลของน้ำแบบใสๆ
หรืออาจเป็นหนองข้นๆ ที่ส่งกลิ่นรบกวนคนรอบข้าง จึงเป็นที่มาของการเรียกว่า “หูน้ำหนวก”
ซึ่งปัญหาของโรคนี้ มักจะเกิดกับคนรอบข้างมากกว่าตัวผู้ป่วยเอง เพราะอาจทำให้เกิดการเข้าใจผิดได้ต่าง ๆ นานา
และทำให้เกิดความรังเกียจ ที่ส่งผลให้ผู้ป่วยได้รับความกระทบกระเทือนทางจิตใจ และสูญเสียความมั่นใจในตัวเองเพิ่มขึ้นด้วย
สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคหูน้ำหนวก
สำหรับสาเหตุที่แท้จริงของการเป็นโรคหูน้ำหนวกนั้น ดังที่กล่าวไปแล้วว่า ไม่ได้เกิดจากการที่น้ำเข้าหูอย่างที่เคยเชื่อกันมาแต่อย่างใด
และไม่ได้เกิดจากการแคะหูหรือปั่นหูอีกด้วย แต่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งส่วนมากมักจะมาพร้อมกับโรคไข้หวัด
ที่ผ่านเข้าสู่ทางลำคอทะลุมาถึงหูชั้นกลาง จนกลายเป็นการอักเสบแบบเฉียบพลันได้ หากปล่อยทิ้งไว้ไม่รักษามากกว่า 3 เดือน ก็อาจทำให้แก้วหูทะลุได้
ซึ่งปัจจุบันแพทย์ได้แบ่งสาเหตุของโรคออกเป็น 2 ประเภท คือ
1.กรณีเป็นโรคหูน้ำหนวกแบบเรื้อรังที่ไม่อันตราย
ผู้ป่วยมักจะมีอาการเดี๋ยวเป็นเดี๋ยวหายด้วยตัวเอง เพราะเกิดจากการที่แก้วหูทะลุไปแล้ว และเมื่อใดก็ตามที่มีน้ำเข้าไปในหู ก็อาจไปกระตุ้นให้เกิดการอักเสบได้ง่ายขึ้น
2.กรณีเป็นโรคหูน้ำหนวกแบบเรื้อรังที่อันตราย
กรณีนี้จะเกิดขึ้นได้ เมื่อเกิดภาวะแทรกซ้อนขึ้นจากการติดเชื้อต่าง ๆ จนอาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต
อาการของโรคหูน้ำหนวก
นอกจากอาการที่มีน้ำใส ๆ หรือน้ำหนองข้น มีกลิ่นเหม็น ไหลออกจากหูแล้ว ยังอาจมีอาการอื่น ๆ ตามมาได้อีกด้วย
โดยเฉพาะผู้ที่เป็นโรคหูน้ำหนวกแบบเรื้อรังชนิดที่เป็นอันตราย ที่เกิดอาการแทรกซ้อนจากการติดเชื้ออื่น ๆ ตามมาอีก
เช่น การไม่ได้ยินเสียง หรือรู้สึกหูแว่วไปเอง มีอาการปวดหูมากร่วมกับการมีไข้สูง หากมีอาการรุนแรงมากขึ้น
จะไม่สามารถควบคุมกล้ามเนื้อบนใบหน้าได้ และอาจเกิดฝีที่สมองซึ่งเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต
วิธีรักษาโรคหูน้ำหนวก
สำหรับการรักษาโรคหูน้ำหนวกนั้น แพทย์จะทำการรักษาตามอาการและความรุนแรงของโรค ซึ่งสามารถแบ่งออกได้ดังต่อไปนี้
หากเป็นในระยะเริ่มแรก – แพทย์มักจะนัดให้มาทำความสะอาดหูบ่อย ๆ เพื่อทำลายเชื้อแบคทีเรียที่อยู่ในหู
และถ้าหากเป็นกรณีที่หนองข้นไหลออกมา แพทย์ก็อาจจะให้ยาปฏิชีวนะสำหรับหยอดเพื่อฆ่าเชื้อโรคในหู หรืออาจให้ทานยาฆ่าเชื้อร่วมด้วย
หากปล่อยทิ้งไว้นานจนแก้วหูทะลุ – อย่างที่ระบุไปในช่วงแรกว่า ถ้าหากละเลยโรคหูน้ำหนวกทิ้งไว้มากกว่า 3 เดือนขึ้นไป
ก็อาจทำให้แก้วหูทะลุได้ ซึ่งจะทำให้เกิดการติดเชื้อ หรือมีอาการแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายได้มากยิ่งขึ้น
แพทย์จึงอาจใช้วิธีการรักษาด้วยการผ่าตัด เพื่อให้ช่องหูมีขนาดใหญ่ขึ้น สำหรับการทำความสะอาด
และทำให้ของเหลวและสิ่งสกปรกต่าง ๆ ไหลออกมาได้ง่ายยิ่งขึ้น
วิธีป้องกันโรคหูน้ำหนวก
สำหรับวิธีป้องกันโรคหูน้ำหนวกที่ดีที่สุดนั้น ก็คือการป้องกันไม่ให้ภายในหูเกิดการติดเชื้อหรืออักเสบได้ ซึ่งมีวิธี คือ
1.ไม่ปั่นหูลึกและแรงเกินไป
ถึงแม้ว่าการปั่นหูจะไม่ใช่ปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดโรคหูน้ำหนวก แต่ก็ใช่ว่าจะเกิดไม่ได้ เพราะฉะนั้นก็ไม่ควรปั่นหูแรง และลึกจนเกินไป
เพราะอาจเกิดการกระทบกับภายในช่องหูจนเกิดการอักเสบได้
2.พยายามหลีกเลี่ยงการเล่นน้ำในแม่น้ำและลำคลอง
อันที่จริงก็ต้องรวมถึงทะเลด้วย เพราะเราไม่อาจทราบได้ว่า ภายในแหล่งน้ำเหล่านี้ มีเชื้อโรคและสิ่งสกปรกใด ๆ อยู่บ้าง
ถ้าหากจำเป็นต้องลงน้ำจริง ๆ ก็ควรใช้ที่อุดหู หรือป้องกันไม่ให้น้ำเข้าหูทุกครั้ง แต่ถ้าหากน้ำเข้าไปแล้ว ก็ต้องเอียงหูเพื่อเอาน้ำออก อย่าพยายามให้น้ำคั่งในหูจะช่วยลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้
3.พักผ่อนและออกกำลังกายให้เพียงพอ
เพื่อช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานเพื่อไม่ให้เป็นไข้หวัด หรือเจ็บป่วย อันเป็นสาเหตุหลักของการติดเชื้อในช่องหู
4.หากมีอาการผิดปกติเกี่ยวกับช่องหู
ควรรีบไปพบแพทย์เฉพาะทางในทันที เพื่อทำการรักษาแต่เนิ่น ๆ เพราะถ้าหากแก้วหูทะลุจนเป็นโรคหูน้ำหนวกเรื้อรังแล้ว จะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้
ทำความรู้จักโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง
สำหรับ โรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง เป็นโรคที่สร้างปัญหาให้กับผู้ป่วยได้เป็นอย่างมาก ซึ่งโรคนี้มักจะเกิดขึ้นกับเด็กเสียเป็นส่วนใหญ่
โดยเริ่มจากการเป็นโรคหูน้ำหนวกแบบธรรมดาก่อน และถ้าหากเด็กคนไหนไม่ได้รับการดูแลรักษาอย่างถูกวิธี
ก็จะกลายเป็นโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง ที่เป็นแม้กระทั่งจะโตเป็นผู้ใหญ่แล้วก็ตาม ถึงแม้ว่าจะยังมีข้อดีอยู่บ้าง
ตรงที่ไม่มีอาการปวดหูมารบกวน แต่เมื่อใดก็ตามที่มีการติดเชื้อ หรือมีการแทรกซ้อน ก็อาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้
โรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง คืออะไร?
โรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง (Cholesteatoma) เกิดจากการอักเสบของหูชั้นกลาง ที่อาจเกิดจากการติดเชื้อผ่านท่อยูสเตเชียน
ที่เชื่อมระหว่างลำคอกับหู จนทำให้เกิดการอักเสบ และทำให้มีหนองขังอยู่ภายในบริเวณนั้น ๆ ซึ่งถ้าหากไม่ได้มีการรักษาอย่างถูกต้อง
ก็มีโอกาสที่แก้วหูจะทะลุได้ และเมื่อแก้วหูทะลุแล้ว ก็ยิ่งมีโอกาสที่จะหายยากกว่าเดิม และอาการก็จะรุนแรงมากขึ้นกว่าเดิมอีกด้วย
สาเหตุของโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง
อย่างที่กล่าวไปแล้วนั้น ว่าสาเหตุของโรคหูน้ำหนวก ทั้งระยะเริ่มต้นไปจนถึงขั้นเรื้อรัง เกิดจากการติดเชื้อจากท่อยูสเตเชียน
หรือบริเวณลำคอส่วนบน (รวมทั้งระบบหายใจด้วย) ไม่ได้เกิดจากการที่มีน้ำเข้าหู หรือเกิดจากการแคะหูอย่างที่เข้าใจกันมาผิด ๆ แต่อย่างใด
โดยโรคต่าง ๆ ที่มีความเสี่ยงที่ก่อให้เกิดโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง ประกอบไปด้วยโรคดังต่อไปนี้
- โรคไซนัสอักเสบ
- โรคทอนซิลอักเสบ
- โรคไข้หวัด และไข้หวัดใหญ่
และนอกจากนี้ยังอาจเกิดจากการที่เด็กได้รับสุขอนามัยที่ไม่สะอาดเพียงพอ และมีภูมิต้านทานต่ำอีกด้วย
อาการของโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง
โดยทั่ว ๆ ไปแล้ว อาการของโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง จะมีดังต่อไปนี้
- มีน้ำใส ๆ หรือหนองเหลวข้น ส่งกลิ่นเหม็นไหลออกจากหู เมื่อเกิดการติดเชื้อหรืออักเสบ
- การได้ยินจะลดลงไปจากเดิมบ้าง หรือที่เรียกกันว่าหูตึง
แต่ถ้าหากมีอาการรุนแรงที่อาจถึงขั้นเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต จะมีดังต่อไปนี้
- เกิดฝีขึ้นบริเวณใกล้ ๆ หู ทั้งด้านหน้า ด้านหลัง และด้านข้าง ซึ่งอาจลามไปถึงคอและสมองได้
- ไม่สามารถควบคุมกล้ามเนื้อบนใบหน้า จนทำให้ใบหน้าเบี้ยว
- มีอาการเจ็บปวดบริเวณศีรษะและหูอย่างรุนแรง
- มีไข้สูง ร่วมกับการคลื่นไส้ และอาเจียน
วิธีรักษาโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง
วิธีการรักษาโรคหูน้ำหนวกเรื้อรังที่ดีที่สุด ก็คือการรักษาตั้งแต่ระยะเริ่มต้น เพื่อไม่ให้เกิดอาการเรื้อรังตามมาซึ่งจะทำให้การรักษายากกว่าปกติ
และอาจถึงขั้นต้องผ่าตัด ซึ่งถ้าหากสังเกตพบอาการผิดปกติ แพทย์ก็อาจจะทำการรักษาเบื้องต้นโดยวิธีดังต่อไปนี้
1.ให้ยาปฏิชีวนะ ทั้งยาทาน และยาสำหรับหยอดหู เพื่อให้เชื้อโรคและหนองภายในหูแห้ง ซึ่งระหว่างนี้
ผู้ป่วยจะต้องดูแลตัวเองร่วมด้วย และเมื่อใดก็ตามที่มีอาการปวดหู หรือมีอาการไข้ ก็สามารถทานยาพาราเซตามอลร่วมด้วยได้
2.แต่ถ้าหากมีอาการรุนแรงที่เป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตตามที่กล่าวไปข้างต้นนั้น ก็ควรรีบมาพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยอาการอีกครั้ง
เพราะอาจเกิดโรคแทรกซ้อนขึ้นได้ ซึ่งแพทย์จะทำการรักษาตามอาการต่อไป
วิธีป้องกันโรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง
วิธีป้องกันที่ดีที่สุด ก็คือการดูแลสุขอนามัย และเสริมสร้างภูมิต้านทานที่ดีให้กับเด็ก โดยควรให้เด็กรับประทานนมแม่ตั้งแต่เกิด
และเมื่อโตขึ้นก็ควรให้รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ รวมทั้งพักผ่อนให้เพียงพอ ก็จะช่วยลดความเสี่ยงที่จะเกิดโรคนี้ขึ้นได้
และเมื่อเกิดความผิดปกติขึ้นภายในหูก็ควรไปพบแพทย์ทันที อย่างไรก็ตาม ถึงแม้ว่าในประเทศไทยจะพบโรคนี้ได้ไม่ค่อยบ่อยนัก
แต่ก็ใช่ว่าจะไม่พบเลย เพราะฉะนั้นผู้ปกครองควรจะเอาใจใส่บุตรหลานอย่างใกล้ชิด เพื่อที่จะได้ทำการรักษาได้อย่างทันท่วงที
ไม่ต้องปล่อยให้เป็นโรคเรื้อรังอีกต่อไป ซึ่งโรคหูน้ำหนวกเรื้อรังนี้ หากเกิดภาวะแทรกซ้อนตามมา ก็อาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้
Credit : saperesalute.it
โรคหูน้ำหนวก และ โรคหูน้ำหนวกเรื้อรัง อาจจะดูเป็นโรคที่สร้างความทรมานทั้งร่างกายและจิตใจให้กับผู้ป่วย
แต่ก็ไม่ใช่โรคร้ายแรงมาก หากดูแลตัวเองดีและพบแพทย์สม่ำเสมอ อย่าละเลยหากเกิดความผิดปกติเกิดขึ้น
เพราะอาจเกิดผลกระทบที่รุนแรงในกรณีที่ติดเชื้อแทรกซ้อนขึ้นมาได้