โรคไข้สมองอักเสบ เจอี อาจจะเป็นชื่อสายพันธุ์ของโรคที่ไม่ค่อยคุ้นเคยกันมากนัก เพราะคนส่วนมากมักจะรู้จักแต่โรคไข้สมองอักเสบ
เพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่ก็เป็นที่รู้กันดีในระดับหนึ่งว่า ผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้จะต้องรีบทำการรักษา มิเช่นนั้น อาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต
เพราะเซลล์สมองถูกทำลาย จนร่างกายไม่สามารถใช้งานตามปกติได้ เราจึงขอแนะนำให้รู้จักกับโรคไข้สมองอักเสบ ชนิดสายพันธุ์เจอี
ให้ได้รู้จักกันมากขึ้นว่า โรคนี้มีความรุนแรงกว่าโรคไข้สมองอักเสบธรรมดาหรือไม่ และควรทำอย่างไรเมื่อพบว่าบุคคลในครอบครัวเป็นโรคนี้
ทำความรู้จักโรคไข้สมองอักเสบ เจอี และสาเหตุของการเกิดโรค
โรคไข้สมองอักเสบ เจอี (Japanese Encephalitis : JE) เป็นโรคที่เนื้อสมองเกิดการอักเสบขึ้นจากเชื้อไวรัสชนิดต่างๆ
ซึ่งไวรัสในที่นี้ก็คือ ไวรัสเจอี โดยมีพาหะเป็นยุงรำคาญชนิดหนึ่ง ที่มีแหล่งแพร่พันธุ์บริเวณท้องนา
โดยแต่เดิมไวรัสเจอีนั้น เป็นไวรัสที่ได้รับการถ่ายทอดระหว่างสัตว์สู่สัตว์ โดยมีต้นกำเนิดมาจากสุกรหรือหมู
ถึงแม้ว่าจะมีไวรัสมากมายอยู่ในหมู แต่หมูก็จะไม่แสดงอาการใดออกมา จนเมื่อยุงไปดูดเลือด เชื้อไวรัสก็จะไปฟักตัวที่ยุงแทน
และเมื่อยุงไปกัดสัตว์ชนิดอื่นในนา เช่น วัว ควาย แกะ ม้า เชื้อไวรัสก็จะแพร่กระจายไปตามสัตว์เหล่านี้
ซึ่งก็จะไม่แสดงอาการใดเช่นเดียวกับหมู จนกระทั่งยุงบินไปกัดคน ก็จะมีการแพร่เชื้อเข้าไปในคน ซึ่งถ้าหากภูมิต้านทานไม่เพียงพอ
ก็จะทำให้แสดงอาการป่วยภายหลังได้รับเชื้อ เพียง 5-14 วันเท่านั้น โดยเหตุที่เรียกเชื้อนี้ว่า JE เพราะมีการระบาดครั้งแรกในประเทศญี่ปุ่น
และได้แพร่ระบาดไปในภูมิภาคเอเชียอย่างกว้างขวาง ไม่เว้นแม้กระทั่งประเทศไทย โดยเฉพาะบริเวณที่มีการเลี้ยงหมู
ร่วมกับการทำนา เช่น จังหวัดน่าน แม่ฮ่องสอน มุกดาหาร และกำแพงเพชร เป็นต้น ซึ่งโรคนี้มักจะเกิดขึ้นกับเด็กที่มีอายุน้อยกว่า 10 ปีมากที่สุด
เนื่องจากภูมิต้านทานยังไม่แข็งแรงเท่ากับผู้ใหญ่ และความอันตรายของโรคนี้
ถ้าหากไม่สามารถเข้ารักษาได้อย่างทันท่วงทีก็มีโอกาสเสียชีวิตสูง เพราะโรคนี้ยังไม่มียารักษาโดยตรงนั่นเอง
อาการของโรคไข้สมองอักเสบ เจอี
ดังที่กล่าวไปแล้วว่า ผู้ที่ได้รับเชื้อโรคนี้จะมีระยะฟักตัวอยู่ที่ 5-14 วัน แต่ก็ใช่ว่าทุกคนที่ได้รับเชื้อจะแสดงอาการเหมือนกันหมด
เพราะมีการประมาณการณ์ไว้ว่า ผู้ที่ได้รับเชื้อ 300 คน อาจจะแสดงอาการเพียง 1-2 คนเท่านั้น โดยอาการทั่วไปของโรคที่จะแสดงออกมา มีดังต่อไปนี้
อาการนำ 1-5 วันแรก มีไข้สูง ปวดศีรษะ อาเจียน อ่อนเพลีย ทานอาหารไม่ได้
อาการระยะที่สอง (อาการทางสมอง) คอแข็ง เพ้อคลั่ง พูดจาไม่รู้เรื่อง ไม่รู้สึกตัว หมดสติไปจนถึงขั้นเสียชีวิตหากเชื้อที่ได้รับ
มีความรุนแรงมาก (ภายในระยะนี้มีผู้ป่วยเสียชีวิตสูงถึง 15 – 30%) และถ้าหากได้รับการดูแลรักษาอย่างถูกต้อง
อาการของผู้ป่วยก็จะค่อยๆ ดีขึ้นเป็นปกติ แต่อาจจะพบปัญหาความผิดปกติ เกี่ยวกับสมองที่หลงเหลืออยู่ เช่น ปวดเกร็ง มีอาการชักบ่อย
พูดไม่ชัด อารมณ์แปรปรวน ปัญญาอ่อน ซึ่งเกิดจากเนื้อสมอง ส่วนที่ถูกทำลายไปมีความเสียหายจนไม่สามารถซ่อมแซมได้
วิธีรักษาโรคไข้สมองอักเสบ เจอี
เนื่องจากในปัจจุบันนี้ ยังไม่มียารักษาโรคไข้สมองอักเสบ เจอี โดยเฉพาะ แพทย์จึงต้องทำการรักษาตามอาการ เช่น ให้ยาลดไข้
ให้น้ำเกลือเพื่อป้องกันอ่อนเพลีย ให้ยาป้องกันอาการชัก ในรายที่หมดสติแพทย์ก็อาจจะทำการเจาะคอเพื่อช่วยชีวิต และป้องกันการแทรกซ้อนของโรคอื่นๆ ที่อาจจะเกิดตามมา
วิธีการป้องกันโรคไข้สมองอักเสบ เจอี
ถึงแม้ว่าโรคนี้ยังไม่มียารักษา แต่ก็มีวัคซีนสำหรับป้องกันการเกิดโรค ซึ่งควรจะเริ่มฉีดตั้งแต่ในเด็ก (ผู้ใหญ่ก็ฉีดได้เช่นกัน
โดยเฉพาะเมื่อต้องเข้าไปอยู่ในสถานที่ที่มีการเลี้ยงหมูร่วมกับทำนา แต่อาจจะไม่ได้ผลดีเท่าเด็ก เนื่องจากมีภูมิคุ้มกัน
ป้องกันไวรัสชนิดนี้อยู่แล้ว) เนื่องจากภูมิคุ้มกันของเด็กอาจจะยังไม่ดีพอ โดยเริ่มด้วยการฉีดวัคซีน 2 เข็มแรก
ในระยะห่าง 1-2 สัปดาห์ และเมื่อครบ 1 ปี ควรฉีดซ้ำอีกครั้ง เพื่อกระตุ้นให้ภูมิคุ้มกันทำงานดีขึ้น เพียงเท่านี้ก็จะช่วยป้องกัน
การเกิดโรคไข้สมองอักเสบ เจอี ได้แล้ว (แต่ไม่สามารถป้องกันไวรัสสายพันธุ์อื่นได้) ในส่วนของการป้องกันด้านอื่นๆ
นอกเหนือไปจากการฉีดวัคซีน คือการป้องกันไม่ให้ยุงกัด เช่น กางมุ้งนอน ใส่เสื้อผ้าให้มิดชิด กำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุง
ใช้โลชั่นหรือสมุนไพรทากันยุง เป็นต้น เพราะเราไม่มีทางรู้เลยว่า ยุงที่กำลังจะมากัดนั้นเป็นยุงชนิดไหน ถึงแม้จะไม่ใช่ยุงรำคาญ
แต่ก็อาจจะเป็นยุงที่นำเชื้อ ไข้เลือดออก มาเลเรีย โรคเท้าช้าง โรคไข้สมองอักเสบที่เกิดจากไวรัสชนิดอื่นมาแพร่พันธุ์ต่อไป
ดังนั้นเมื่อพบความผิดปกติต่อไปนี้ ทั้งกับตัวเองและคนในครอบครัว ควรรีบไปพบแพทย์ทันที คือ มีไข้สูงไม่ลดหลายวัน มีอากรชักเกร็ง
อาเจียนมาก ขากรรไกรแข็ง อ้าปาก กลืนน้ำลายไม่สะดวก ไม่รู้สึกตัว เพราะนั่นเป็นอาการที่บอกได้ว่าคุณอาจกำลังเป็นโรคไข้สมองอักเสบ เจอีนั่นเอง
Credit : www.gesund.at
โรคไข้สมองอักเสบ เจอี เป็นโรคที่มีความรุนแรงมาก และมีระยะฟักตัวไม่กี่วัน ซึ่งอาจแสดงอาการรุนแรงได้ในช่วงเวลา
3-7 วันแรกเลย เพราะฉะนั้น เมื่อใดก็ตามที่พบอาการผิดปกติ กรณีที่อยู่อาศัยในพื้นที่เสี่ยงต้องรีบไปพบแพทย์ทันที
เพื่อจะได้ทำการรักษาอย่างถูกต้อง ก่อนที่จะมีอาการรุนแรงจนสร้างความเสียหายให้กับสมอง ซึ่งจะมีผลกับคุณภาพชีวิตผู้ป่วยไปตลอดชีวิต