ฮอร์โมนแปรปรวน สามารถเกิดขึ้นได้กับร่างกายทุกคน เนื่องจากร่างกายของมนุษย์เป็นสิ่งที่มีความซับซ้อนเป็นอย่างมาก
โดยเฉพาะในผู้หญิงที่มีระบบภายในแตกต่างกับผู้ชาย ยิ่งเมื่อเข้าสู่ช่วงวัยเจริญพันธุ์แล้ว ผู้หญิงอย่างเรา ๆ
ก็มักจะต้องเจอกับเรื่องของฮอร์โมนที่มีความเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา โดยเฉพาะ ฮอร์โมนเอสโตรเจน ที่มีผลต่อผู้หญิงโดยตรง
(ในผู้ชายก็มีแต่น้อยกว่า) มาดูกันว่าถ้าเกิดการแปรปรวนของฮอร์โมนในร่างกายของผู้หญิงขึ้น จะเกิดอะไรบ้าง ?
ฮอร์โมนแปรปรวน คืออะไร?
เรามักจะรู้กันดีอยู่แล้วว่าช่วงที่ผู้หญิงใกล้มีประจำเดือน หรือกำลังเป็นประจำเดือนอยู่นั้น จะมีอารมณ์ที่ไม่ค่อยคงที่เท่าไร
ก็เพราะเกิดจากฮอร์โมนในร่างกายที่แปรปรวนนั่นเอง โดยเฉพาะ เอสโตรเจนที่มีการหลั่งออกมามากกว่าปกติ
เราจึงมักจะเห็นผู้หญิงที่มีประจำเดือนจะหงุดหงิดค่อนข้างง่าย โมโหร้ายกว่าปกติ หรือบางทีก็หัวเราะแจ่มใสร่าเริงจนรับมือไม่ถูกกันไปเลย
สิ่งเหล่านี้ก็คือ การแปรปรวนของฮอร์โมน แต่ก็ใช่ว่าจะมีฮอร์โมนตัวนี้เพียงตัวเดียวเท่านั้น เพราะยังมีฮอร์โมนต่าง ๆ ในร่างกายอีก
เช่น ฮอร์โมนอินซูลิน ฮอร์โมนเอ็นโดรฟิน ฮอร์โมนไทรอยด์ เป็นต้น ซึ่งแต่ละฮอร์โมนก็จะทำให้ร่างกายแสดงผลที่แตกต่างกันออกไป
สาเหตุของฮอร์โมนแปรปรวน
โรคทุกโรคล้วนมีสาเหตุในการเกิดด้วยกันทั้งสิ้น ซึ่งฮอร์โมนแปรปรวนก็ด้วยเช่นกัน
ถ้าหากจะจำแนกสาเหตุของการแปรปรวนของฮอร์โมนก็สามารถแบ่งแยกออกมาได้ดังนี้
ฮอร์โมนเอสโตรเจน สามารถผลิตขึ้นได้จากรังไข่ของผู้หญิง มีประโยชน์ในการช่วยทำให้เซลล์มีการเจริญเติบโต
และทำให้ไข่ในรังไข่มีการเจริญเติบโต มีการควบคุมการตกไข่ ทำให้ประจำเดือนของผู้หญิงมาปกติ
นอกจากนี้ ยังเข้าไปช่วยซ่อมแซมผนังและเมือกของช่องคลอด ทำให้มีการเตรียมพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์
และการปฏิสนธิจากอสุจิ นอกจากนี้ยังเป็นตัวกำหนดว่าผู้หญิงคนนั้นจะมีรูปร่าง นิสัยและอารมณ์ว่าควรเป็นอย่างไร
การแปรปรวนของฮอร์โมนชนิดนี้จะเกิดขึ้นเมื่อช่วงเป็นประจำเดือน และพันธุกรรมของร่างกายนั้น ๆ เอง โดยไม่สามารถควบคุมได้แต่อย่างใด
ฮอร์โมนอินซูลิน เราอาจจะเคยได้ยินว่าอินซูลินเกี่ยวข้องกับน้ำตาลและโรคเบาหวาน ซึ่งก็เป็นเรื่องที่เข้าใจกันถูกต้องแล้ว
การรับประทานอาหารที่มีส่วนประกอบของน้ำตาลสูง จะทำให้ฮอร์โมนชนิดนี้มีความแปรปรวน และไม่สามารถควบคุมน้ำตาลในเลือดได้
ส่งผลให้เกิดโรคอ้วนและมีภาวะอารมณ์ที่ไม่คงที่อีกด้วย จึงมักจะมีคำกล่าวเสมอว่า “กินน้ำตาลมากเลยหงุดหงิด”
ฮอร์โมนเอ็นโดรฟิน รู้สึกกันหรือไม่ ถ้าเราออกกำลังกาย เรามักจะรู้สึกสบายตัวและผ่อนคลายมากขึ้น
ทั้งที่ควรจะรู้สึกเหนื่อยจากการออกกำลังกาย นั่นเพราะร่างกายของเรากำลังหลั่งฮอร์โมนเอ็นโดรฟินออกมา
และเมื่อวันไหนที่คุณไม่ได้ออกกำลังกาย คุณก็จะรู้สึกหงุดหงิดเหมือนขาดอะไรไปตลอดเวลา ผู้ชายเองก็เช่นกัน นั่นก็คือ การแปรปรวนของฮอร์โมนชนิดนี้
ฮอร์โมนคอร์ติซอล การพักผ่อนไม่เพียงพอ เป็นสาเหตุหลักของการแปรปรวนของฮอร์โมนเกือบทุกชนิด
ไม่เฉพาะคอร์ติซอลเท่านั้น สังเกตหรือไม่ว่าการนอนดึก ก็มีส่วนที่ทำให้ประจำเดือนเลื่อนได้เหมือนกัน
รวมถึงทำให้คอร์ติซอลเพิ่มขึ้น เพราะฉะนั้นเราจึงมักจะรู้สึกหิวในเวลาดึก ๆ ยิ่งถ้าหากมาเป็นพร้อมกับการมีเอสโตรเจน
ที่หลั่งมากกว่าปกติในช่วงเป็นประจำเดือน ก็จะพบว่าน้ำหนักขึ้นได้ด้วยความรวดเร็วมากหากกินจุกจิกในเวลากลางคืน
วิธีป้องกันและรักษา การรักษาและวิธีป้องกันการเป็นโรคฮอร์โมนแปรปรวน ต้องหาสาเหตุก่อนว่ามาจากอะไร
เพราะอย่างที่เราได้บอกไปข้างต้นนั้น ว่าฮอร์โมนแต่ละชนิดทำงานไม่เหมือนกัน เพราะฉะนั้นเมื่อรู้สึกว่าเกิดความผิดปกติขึ้นกับร่างกาย
ก็ควรจะไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยอาการเบื้องต้นก่อน เพราะการรักษาที่ดีที่สุดและมีประสิทธิภาพที่สุด
ก็คือการทานยาตามที่แพทย์สั่งเพื่อคุมฮอร์โมนให้อยู่ในระดับปกตินั่นเอง
ฮอร์โมนแปรปรวน รักษาได้อย่างไร?
สำหรับวิธีดูแลรักษาโรคฮอร์โมนแปรปรวนนั้น สาวๆ สามารถทำได้ด้วยตัวเองง่าย ๆ ในกรณีที่ไม่อยากพบแพทย์ โดยสามารถทำได้ดังต่อไปนี้
พักผ่อนให้เพียงพอ โดยอย่างน้อยควรพักผ่อนให้ได้วันละ 6-8 ชั่วโมงขึ้นไป และควรเข้านอนก่อนเที่ยงคืน
เพื่อให้ร่างกายได้หลั่ง Growth Hormones ออกมาซ่อมแซมร่างกายให้มากที่สุดในแต่ละวัน รู้หรือไม่ว่า
หากมีการพักผ่อนที่เพียงพอในแต่ละวัน จะช่วยให้ร่างกายมีภูมิต้านทานที่ดีขึ้น ระบบย่อยอาหารและระบบขับถ่ายก็จะทำงานเป็นปกติ
ฮอร์โมนก็จะค่อย ๆ กลับมาคงที่เอง ที่สำคัญการนอนพักผ่อนอย่างเพียงพอยังส่งผลทำให้ฮอร์โมนต่างๆ ในร่างกาย
หลั่งออกมาได้อย่างเป็นปกติมากขึ้น ส่งผลทำให้อารมณ์เบิกบานแจ่มใสและลดปัญหาความเครียดลงได้อีกด้วย
ซึ่งเมื่อเราหลีกเลี่ยงจากภาวะความเครียดได้ ก็ย่อมเป็นการหลีกเลี่ยงปัจจัยสู่การเกิดฮอร์โมนแปรปรวนได้ด้วยเช่นกัน
ลดความเครียดของตัวเอง เพราะความเครียดก็เป็นอีกสาเหตุหลักที่ทำให้ฮอร์โมนต่าง ๆ ในร่างกายมีความเปลี่ยนแปลง
เพราะฉะนั้นจึงควรหาอะไรทำเพื่อให้ร่างกายผ่อนคลาย และไม่จ่อมจมอยู่กับความเครียดตลอดเวลา บางคนที่เครียดมาก ๆ
อาจจะทำให้ร่างกายเจ็บป่วย เพราะร่างกายขาดภูมิต้านทาน และฮอร์โมนบางชนิดอาจไม่หลั่งจนเกิดโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ ตามมาภายหลังอีกได้
ทานอาหารที่มีประโยชน์ ปิดท้ายกันด้วยเรื่องของอาหาร รู้หรือไม่ว่าอาหารบางชนิดมีผลต่อฮอร์โมน เช่น น้ำมะพร้าว
ที่สามารถเพิ่มเอสโตรเจนได้ เพราะฉะนั้นจึงควรทานแต่อาหารที่มีประโยชน์ หลีกเลี่ยงอาหารรสเค็มจัด (ไทรอยด์)
หวานจัด (อินซูลิน) เผ็ดจัด พยายามปรุงอาหารให้อยู่ในรสชาติกลาง ๆ ควรทานผักผลไม้ให้ครบ 5 หมู่
ถ้าไม่ได้จริง ๆ ก็ลองหาอาหารเสริมเป็นวิตามินและเกลือแร่บำรุง โดยเฉพาะวิตามิน บีมีประโยชน์มากที่สุด
เพราะจะช่วยควบคุมอารมณ์และความรู้สึกหดหู่ ห่อเหี่ยวอันเกิดจากการแปรปรวนของฮอร์โมนได้
Credit : sunflower.vn
จากนี้สาวๆ ก็ทราบกันไปแล้วนะคะว่า ฮอร์โมนแปรปรวน เกิดจากอะไร รักษาได้อย่างไร?
เมื่อฮอร์โมนในร่างกายเกิดการแปรปรวนอาจไม่ได้อันตราย แต่ก็ส่งผลเสียต่อสุขภาพไม่น้อยเลยทีเดียว
เพราะฉะนั้น มาดูแลตัวเองให้ห่างไกลจากภาวะ ฮอร์โมนแปรปรวน ด้วยวิธีที่เราแนะนำกันเป็นประจำดีกว่า