ไบโพล่า (ภาษาอังกฤษ – Bipolar) หรือ โรค 2 อารมณ์ แปรปรวนสองขั้ว เป็นโรคทางจิตประเภทหนึ่ง จัดอยู่ในกลุ่มของความผิดปกติ ทางด้านอารมณ์
ผู้ที่เป็นโรคนี้ มักจะมีอาการซึมเศร้า (Depression) ร่วมกับ อาการคึกคัก (Mania) มากจนเกินไป โดยทั่วไป จะมีสาเหตุมาจากกรรมพันธุ์
แต่จะพบว่า คนที่มีอาการนี้ ก็ต่อเมื่อก้าวสู่วัยกลางคน หรือมีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป
นอกจากนี้ ไบโพล่า ยังมีสาเหตุมาจาก ความผิดปกติของสารสื่อประสาท ทางสมอง ในส่วนของการควบคุมอารมณ์
รวมไปถึง ระดับฮอร์โมนในร่างกาย และความเครียด ที่แม้จะไม่ใช่สาเหตุโดยตรง แต่ก็เป็นตัวกระตุ้น ให้เกิดโรคนี้ได้มาก
โรคไบโพล่า อาการ มีลักษณะอย่างไร?
ผู้ป่วยด้วยโรคไบโพล่า จะมีอารมณ์สองขั้ว ในลักษณะสุดโต่ง กล่าวคือ เมื่ออยู่ในภาวะซึมเศร้า ก็จะมีความรู้สึกเบื่อหน่าย รู้สึกตัวว่าไม่มีค่า อยากฆ่าตัวตาย รู้สึกท้อแท้สิ้นหวัง
และมักจะทะเลาะกับคนใกล้ชิด เพราะคิดว่า ไม่มีใครเข้าใจ อารมณ์อ่อนไหวง่าย สามารถนั่ง หรือนอนนิ่งๆ โดยไม่ทำอะไรเลย ได้เป็นเวลานาน ๆ
เมื่ออยู่ในภาวะคึกคัก ก็จะมีอารมณ์ดีผิดปกติ ช่างพูดช่างคุย ตัดสินใจรวดเร็ว ไม่อยู่กับร่องกับรอย ชอบเป็นจุดเด่น สนใจแต่ตัวเอง กระฉับกระเฉง อยู่ตลอดเวลา มีความเชื่อมั่นในตัวเอง และมีอารมณ์ทางเพศสูง
แต่เป็นอารมณ์ที่สลับไปมา กับอารมณ์เศร้า หงุดหงิด ก้าวร้าว ขี้อิจฉา และนอนไม่หลับ บางรายอาจร้องไห้สลับกับหัวเราะ
โดยถ้าหากเกิดความผิดหวัง ที่กระทบต่อสภาพจิตใจที่รุนแรง ก็มักจะแสดงพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ ดังนี้
หนีออกจากคนรอบข้าง และสังคม โดยการย้ายที่อยู่ เปลี่ยนชื่อ เบอร์โทรศัพท์ ฯลฯ หนีออกจากบ้าน เลิกคบกับเพื่อนสนิทหรือคนรัก แล้วกลบเกลื่อนเรื่องราว
ด้วยการหันไปโทษคนอื่นว่า ที่ชีวิตของตนเองเป็นแบบนี้ เพราะอกหัก เพราะถูกคนทำร้าย หรือเพราะถูกกลั่นแกล้ง ไม่ได้เกิดจากความผิดพลาด ของตนเอง
สร้างตัวตนขึ้นมาใหม่ ด้วยการหลอกตัวเอง และเรียกร้องความสนใจ ด้วยการแสดงให้คนอื่นเห็น หรือโอ้อวดว่า ตนเองมีชีวิตที่หรูหราสุขสบาย
บางคนอาจทำศัลยกรรม เพื่อเปลี่ยนแปลงใบหน้าของตนเอง ซึ่งทั้งหมด ก็เพื่อหนีจากชีวิตเก่า ๆ ตัวตนเก่า ๆ แล้วหันมาอยู่กับตัวตนใหม่ที่สร้างขึ้น
การที่มีอารมณ์แปรปรวนเหวี่ยงไปมา และมักทำเรื่องง่าย ให้เป็นเรื่องที่ยุ่งยาก ซับซ้อน เนื่องจาก มีจิตใต้สำนึก ที่ไม่สามารถควบคุมสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัวและตัวเองได้
แต่ตนเองต้องการจะควบคุม และจัดการกับทุกสิ่งทุกอย่าง จนกลายเป็นการสร้างสถานการณ์ และเรื่องปวดหัวให้กับผู้คน ที่อยู่รอบข้างอยู่ตลอดเวลา
เนื่องจาก ผู้ที่ป่วยเป็นโรคไบโพล่า นี้มักไม่รู้ตัว ดังนั้น หากพบว่า คนใกล้ตัวมีลักษณะอาการดังกล่าว ก็ควรแนะนำให้ไปพบแพทย์ เพื่อที่จะได้รับการบำบัดที่ถูกต้อง
เพราะถ้าหากปล่อยอาการไว้ โดยเฉพาะ ในช่วงที่มีอาการซึมเศร้า ก็จะเป็นอันตรายมาก เพราะจะมีแนวโน้มของการฆ่าตัวตายสูง
ส่วนการรักษาโรคไบโพล่านั้น จะต้องประกอบด้วยการใช้ยาและการดูแลทางด้านจิตใจ ดังนั้น ผู้ที่ใกล้ชิด จึงควรมีความเมตตา ความเข้าใจและความอดทน เพื่อให้โอกาสผู้ป่วย สามารถกลับมาดำเนินชีวิตเป็นปกติ ได้อีกครั้งหนึ่ง