ไขสันหลังอักเสบเฉียบพลัน คืออะไร มีวิธีการรักษาอย่างไร?

ไขสันหลังอักเสบ ภาษาอังกฤษ

สาวๆ คนไหนที่เคยมีอาการอ่อนแรงของขาแบบฉับพลันโดยไม่ทราบสาเหตุ จนไม่สามารถเดินได้ อาการอื่นๆ ก็ไม่มีปรากฏให้เห็นมาก่อนหน้านี้

อาจเป็นภาวะของเส้นประสาทไขสันหลังที่เกิดอักเสบขึ้นอย่างเฉียบพลัน หรือที่เรียกกันว่า “โรคไขสันหลังอักเสบเฉียบพลัน” (Acute transverse myelitis)

เป็นภาวะอย่างหนึ่งที่พบได้ แต่ไม่บ่อยนัก และมักเป็นชื่อที่ไม่ค่อยคุ้นหู อย่างไรก็ตาม เมื่อพบอาการดังกล่าว

ไม่ควรนิ่งนอนใจ เพราะหากปล่อยทิ้งไว้ อาจทำให้เกิดความพิการถาวร หรือถึงขั้นเสียชีวิตกันได้เลยทีเดียวค่ะ

อะไรคือโรคประสาทไขสันหลังอักเสบเฉียบพลัน

โรคนี้เป็นภาวะอักสบของประสาทไขสันหลังแบบ “เฉียบพลัน” ที่เกิดขึ้นจากการที่เซลล์ประสาทถูกทำลาย

และเซลล์ประสาทเหล่านั้นอยู่บริเวณไขสันหลังทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นส่วนหน้าหรือส่วนหลัง

ทำให้ผู้ป่วยเกิดความผิดปกติในการทำงานของร่างกาย พบได้ทั้งในเด็ก อายุตั้งแต่ 10-19 ปีขึ้นไป ส่วนในผู้ใหญ่จะพบได้ช่วงอายุ 30-40 ปี

การอักเสบอย่างเฉียบพลันที่เกิดขึ้นกับประสาทไขสันหลัง จนเสี่ยงต่อการพิการหรือเสียชีวิตได้นั้น

เนื่องมาจากระบบประสาททั้งหมดที่รวมกันอยู่เป็นระบบประสาทส่วนกลาง (Central nervous system: CNS)

มีหน้าที่รับส่งสัญญาณจากสมองไปสู่เส้นประสาทกล้ามเนื้อและอวัยวะภายในร่างกาย

ทำให้กล้ามเนื้อและอวัยวะสามารถทำงานได้ ตำแหน่งของไขสันหลังจะเริ่มตั้งแต่ก้านสมอง

ไปจนถึงเอว อย่างไรก็ตามโรคนี้เป็นโรคที่ยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด เป็นโรคที่พบได้ยาก

จึงไม่มีการศึกษาข้อมูลเท่าใดนัก ซึ่งสาเหตุอาจจะมาจากความเสื่อมสภาพของปลอกประสาท หรือโรคอื่นๆ ที่ทำให้เกิดผลข้างเคียงเหล่านี้ก็เป็นได้

สาเหตุของการเกิดโรคไขสันหลังอักเสบเฉียบพลัน

การอักเสบของประสาทไขสันหลัง เชื่อว่า เกิดขึ้นจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย

เซลล์ประสาทที่ถูกทำลายอันเนื่องมาจากเชื้อไวรัส ส่งผลให้เกิดการอักเสบที่ไขสันหลัง บางรายรุนแรงขนาดที่เซลล์ไขสันหลังเกือบทุกส่วนถูกทำลาย

จนกลายเป็นความผิดปกติในระดับรุนแรง โดยสาเหตุหลักๆ ที่พบจนทำให้เกิดการอักเสบแบบเฉียบพลันคือ

การติดเชื้อไวรัส, การได้รับวัคซีนบางชนิด, โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง, โรคนิวโรมัยอิไลติส ออพติกา และ โรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง เป็นต้น

ลักษณะอาการของโรคที่พบ

อาการผิดปกติที่สังเกตได้อย่างชัดเจนของโรคนี้ คือภาวะอ่อนแรงของขาทั้งสองข้าง

อาการชาตั้งแต่ไขสันหลังลงมา หรือบางรายก็จะชาตั้งแต่สะดือลงมา อาจมีอาการปวด

หรือสึกร้อนเย็นแบบผิดปกติร่วมด้วย ทั้งนี้ผู้ป่วยมักจะมีอาการปัสสาวะและอุจจาระลำบาก

ความต้องการทางเพศลดลง การชาอาจจะเริ่มที่ปลายเท้าทั้งสองข้าง จากนั้นก็จะลุกลามไปยังขา

ตามมาด้วยภาวะอ่อนแรง หากไม่ได้ทำการรักษา จะส่งผลให้เป็นอัมพาต ไม่สามารถเดินได้

รุนแรงจนกระทั่งไม่สามารถปัสสาวะและอุจจาระเองได้ โดยอาการทั้งหมดเหล่านี้จะรุนแรงขึ้นอย่างรวดเร็วภายใน 24 ชั่วโมง

ดังนั้นเมื่อผู้ป่วยมีอาการผิดปกติที่หาสาเหตุไม่ได้ จึงควรรีบเข้ารับการตรวจจากแพทย์โดยด่วนที่สุด

ขั้นตอนในการรักษา ไขสันหลังอักเสบเฉียบพลัน

เบื้องต้นแพทย์จะทำการตรวจผู้ป่วยเพื่อหารีเฟล็กของข้อ ส่วนมากหากพบว่าขาทั้งสองไม่มีความรู้สึกแล้ว

จะไม่มีความเจ็บปวดเกิดขึ้น อาจจะทำการตรวจด้วยวิธีเอกซเรย์และเจาะไขสันหลังเพิ่มเติมเพื่อให้มั่นใจ

ร่วมกับการตรวจหาโรคอื่นๆ ร่วมด้วย ผู้ป่วยที่พบว่าเป็นโรคไขสันหลังอักเสบเฉียบพลัน ในขั้นตอนการรักษา 1 ใน 3

จะสามารถหายกลับมาเป็นปกติได้ อย่างไรก็ตามผลการรักษาจะไม่สามารถคาดเดาได้ว่าผู้ป่วยจะกลับมาหายเป็นปกติได้หรือไม่

ส่วนใหญ่เมื่อเข้ารับการรักษาจากแพทย์แล้ว อาการจะค่อยๆ ดีขึ้นอย่างต่อเนื่องประมาณ 12 สัปดาห์

บางรายก็ใช้เวลามากถึง 2 ปี ทั้งนี้ผู้ป่วยที่หายแล้วมักไม่หายขาด มีอาการอ่อนเพลีย

หรือรุนแรงจนถึงขั้นเป็นอัมพาตถาวรได้ การฟื้นตัวจะเกิดขึ้นได้เองกรณีที่โรคไม่รุนแรงมากนัก

จะเกิดในกลุ่มที่มีอาการอย่างเฉียบพลันรวดเร็ว แพทย์จะทำการรักษาตามอาการ และใช้วิธีกายภาพบำบัดร่วมด้วยในระหว่างนี้

ไขสันหลังอักเสบ acute transverse myelitis

Photo Credit : verywell.com

สำหรับการดูแลตัวเองของผู้ป่วย เมื่อพบว่าตนเองเป็นโรคไขสันหลังอักเสบเฉียบพลัน

คือการหมั่นกายภาพบำบัดอย่างสม่ำเสมอตามแพทย์สั่ง ฝึกการขับถ่ายด้วยตัวเอง

ทานผักและผลไม้ให้เพียงพอต่อวันเพื่อป้องกันอาการท้องผูก ทานยาตามคำแนะนำของแพทย์ให้ถูกต้อง

ป้องกันการติดเชื้อบริเวณระบบทางเดินปัสสาวะ หากมีอาการรุนแรงเกิดขึ้น อย่างอาการอ่อนแรง

มีไข้สูง ปัสสาวะไม่ออก ก็ควรรีบเข้ารับคำปรึกษาจากแพทย์โดยด่วน เพราะผู้ป่วยที่หายแล้ว สามารถที่จะกลับมาเป็นโรคนี้ซ้ำได้อีก